το εξαιρετικό ντοκυμαντέρ του Αντρέα Λουκάκου για το άσυλο της Λέρου Προειδοποίηση: Περιέχει σκηνές που ίσως σοκάρουν κάποιυς θεατές .
Το 1958, ιδρύθηκε στην Λέρο το κρατικό θεραπευτήριο ψυχοπαθών. Η συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων δεν έτυχε ποτέ ευνοϊκής μεταχείρισης από το “κοινωνικό κράτος” και η φιλοξενία τους στην Λέρο έμελλε να είναι άλλη μια αποθήκευση. Τα έξοδα για την ανέγερση και τον εξοπλισμό του χώρου με έμψυχο και μη υλικό, ήταν αμελητέα. Οι ασθενείς στεγάστηκαν σε ήδη υπάρχουσα υποδομή, των Ιταλών πρώην κατακτητών η οποία έχριζε ανακαίνισης. Τμήμα του αρχείου των ασθενών χάθηκε, με αποτέλεσμα να καταφτάνουν ασθενείς χωρίς ονόματα, ιστορικό και ιατρικό φάκελο. Τους ονόμασαν Άγνωστος 1, Άγνωστος 2, Άγνωστος 3, 4, 5… Το “προσωπικό” δεν ήταν παρά ντόπιοι, χωρίς νοσηλευτικές γνώσεις ή εκπαίδευση, με μόνο “εφόδιο” την προκατάληψη, απέναντι σε 1200 “καταραμένους”. Οι συνθήκες που επικρατούσαν στην χωματερή ψυχών της Λέρου ήταν τόσο πρωτόγονες και ψυχοφθόρες που δεν άργησαν να σημειωθούν οι πρώτοι θανάτοι, από λόγους υγείας ή αυτοκτονίες.
Το θέμα εν τέλει διέρρευσε στον διεθνή τύπο. Τις επόμενες μέρες οι ευρωπαϊκές εφημερίδες μίλησαν για το “βρώμικο μυστικό” της Ευρώπης που είχε καταχωνιαστεί στο νησί της Λέρου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επέμβει χρηματοδοτώντας ένα πρόγραμμα αναβάθμισης του ιδρύματος. Εκτός από τα βασικά εφόδια, θα εφαρμόσει ένα πρόγραμμα θεραπείας και επανένταξης των ψυχασθενών που βασίστηκε, όχι στον εγκλεισμό, αλλά στην ελευθερία κινήσεων. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, καθώς άτομα που θεωρούνταν “ανίατοι”, επιστρέφουν ο ένας μετά τον άλλον στη ζωή.
